 |
Χώρες και Περιοχές της Ωκεανίας |
||||||||||||
|
|
Η Ωκεανία είναι μία από τις ηπείρους της Γης. Συνίσταται από χώρες και περιοχές του Ειρηνικού Ωκεανού και την Αυστραλία. Η κύρια χρήση του όρου Ωκεανία είναι να περιγράψει μια ηπειρωτική περιοχή σαν την Ευρώπη ή την Αφρική που βρίσκεται μεταξύ της Ασίας και της Αμερικής, με την Αυστραλία ως κύρια μάζα γης. Το όνομα Ωκεανία χρησιμοποιείται για τη γεωγραφική διατύπωση περισσότερο από τον όρο Αυστραλία, γιατί αντίθετα με άλλα ηπειρωτικά συμπλέγματα είναι ο ωκεανός παρά η ηπειρωτική γη ο ενωτικός παράγοντας των διαφορετικών γαιών. Η Ωκεανία είναι το μικρότερο ηπειρωτικό σύμπλεγμα στη γη και το δεύτερο μικρότερο σε πληθυσμό μετά την Ανταρκτική. Χώρες και Περιοχές της ΩκεανίαςΗ Ωκεανία παραδοσιακά είχε χωριστεί στις περιοχές Μικρονησία, Μελανησία και Πολυνησία (από τον Γάλλο εξερευνητή Dumont d'Urville το 1831). Αυτή η διαίρεση δεν αναγνωρίζεται πλέον ως σωστή από τους περισσότερους γεωγράφους και επιστήμονες — οι οποίοι προτιμούν να χωρίζουν την Ωκεανία στις περιοχές Εγγύς Ωκεανία και Άπω Ωκεανία — αλλά είναι ακόμη η πιο δημοφιλής. Κατά βάση η Ωκεανία αποτελείται από μικρά νησιά-έθνη. Η Αυστραλία είναι η μόνη ηπειρωτική χώρα και η Παπούα-Νέα Γουινέα η μόνη χώρα με ένα σύνορο ξηράς, το οποίο μοιράζεται με την Ινδονησιακή περιοχή της Δυτικής Παπούα. Τα έθνη της Ωκεανίας έχουν διαφορετικό βαθμό ανεξαρτησίας από τις δυνάμεις των αποικιών και έχουν διαπραγματευτεί ένα ευρύ φάσμα συνταγματικών δικαιωμάτων για να ικανοποιηθούν οι ανάγκες τους. Η ακόλουθη λίστα περιέχει τις χώρες και περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί ως τμήμα της Ωκεανίας από τα Ένωμένα Έθνη (Ο.Η.Ε.). Αυστραλία
Η γεωγραφική περιοχή τη Ωκεανίας βρίσκεται ανάμεσα στον 30ό Β και 60ό Ν παράλληλο, καθώς και μεταξύ του 130ου μεσημβρινού ανατολικού μήκους και των ακτών της Αμερικής. Το 1919 το Γεωγραφικό Συνέδριο του Λονδίνου καθόρισε ως βόρειο σύνορο της Ωκεανίας το Βερίγκειο Πορθμό. Γενικά η ήπειρος αποτελεί συνέχεια της ΝΑ Ασίας και οι θάλασσες που χωρίζουν τη Νέα Γουινέα από τις Μολούκες της Ασίας και την Αυστραλία είναι πολύ αβαθείς. Ίσως γιατί παλαιότερα η ΝΑ Ασία και τα νησιά της Ωκεανίας αποτελούσαν μία ενότητα, που - με καταβύθιση - αποχωρίστηκε. Τα ηφαιστειογενή νησιά της Ωκεανίας δημιουργήθηκαν κατά μήκος των ρηγμάτων, από τα οποία βγήκαν τεράστιες ποσότητες λάβας. Είναι ορεινά και πολύ γόνιμα νησιά. Τα κοραλλιογενή σχηματίστηκαν στη ζώνη του Ισημερινού. Είναι χαμηλά, επίπεδα και λιγότερο εύφορα από τα ηφαιστειογενή. Όλη αυτή η νησιώτικη έκταση είναι μοιρασμένη σε μία τεράστια θαλάσσια επιφάνεια 70.000.000 τ.χλμ. Χωρίζεται στο Δυτικό Τμήμα, που Ανατολικά απλώνεται μέχρι το 18ο μεσημβρινό και περιλαμβάνει τη Μικρονησία και τη Μελανησία και το Ανατολικό Τμήμα, όπου ανήκει η Πολυνησία. Στα Νότια η Ωκεανία χωρίζεται από την Ανταρκτική με τον 60ό παράλληλο. Τα πιο πυκνοκατοικημένα νησιά είναι της Μικρονησίας (79 κάτ. ανά τ.χλμ.) και ακολουθεί η Πολυνησία (40 κάτ. ανά τ.χλμ.). Ορισμένα από τα νησιά της Ωκεανίας ήταν γνωστά από διηγήσεις ναυτικών της Νοτιοανατολικής Ασίας, πολύ πριν ανακαλυφτούν από τους Ευρωπαίους θαλασσοπόρους. Το 1521 ανακάλυψαν οι Ευρωπαίοι τα πρώτα νησιά του αρχιπελάγους: Τουαμότου, Μαρκέζες και Μπίσμαρκ. Ο Ισπανός Τόρες ανακάλυψε πρώτος την Αυστραλία, δεν αποβιβάστηκε όμως σ`αυτή με το πλήρωμά του. Κρατούσε μυστική την ανακάλυψη και στο μεταξύ κατέλαβε τα νησιά Μάριαν. Ακολούθησαν Άγγλοι, Γάλλοι, Ολλανδοί και Γερμανοί θαλασσοπόροι. Ο Ολλανδός Χάρτονγκ θεωρείται ο πρώτος που πάτησε αυστραλιανό έδαφος (1616), ενώ ο Τάσμαν (1642) έκανε τον περίπλου της ηπείρου και ανακάλυψε την Τασμανία, τη Νέα Ζηλανδία, το Αρχιπέλαγος Μπίσμαρκ και τα νησιά Φίτζι. Το 1768 - 1771 αποβιβάστηκε στις ανατολικές ακτές της Αυστραλίας ο Κουκ, που τις κατέλαβε "εν ονόματι" Άγγλου βασιλιά. Στο τρίτο του ταξίδι ο Κουκ ανακάλυψε τα νησιά της Χαβάης (1779). Τα μικρά νησιά της Ωκεανίας ανακαλύπτονταν και εξερευνούνταν πολύ γρήγορα. Η Αυστραλία παρουσίασε, αντίθετα, μεγάλες δυσκολίες στην εξερεύνηση της. Χρειάστηκαν πάνω από 200 χρόνια, από την ημέρα της ανακάλυψης της, μέχρι που οι διάφοροι τολμηροί εξερευνητές να κατορθώσουν να προχωρήσουν στο εσωτερικό της και να το αποκαλύψουν. Δεν υπήρχαν συγκοινωνιακά μέσα ούτε πλωτοί ποταμοί. Ύστερα το κλίμα της εσωτερικής λεκάνης ήταν βαρύ και ερημικό, που δυσκόλευε τις έρευνές. Ο Μπούργκε, ο Κινγκ και ο Ουίλς διέσχισαν την ήπειρο από τα Βόρια προς τα Νότια, αποκαλύπτοντας στον κόσμο τα μυστικά της Αυστραλίας. Πριν από την κατάκτηση της Ωκεανίας οι ιθαγενείς κάτοικοι υπολογίζονταν σε 3.800.000. Οι περισσότεροι ζούσαν σε μία πρωτόγονη κατάσταση. Μερικές μονάχα φυλές, στα νησιά της Χαβάης, της Ταϊτής και της Τόνγκα είχαν σχετικά οργανωμένες κοινωνίες και διαμορφώνονταν σε πρωτόγονα κρατίδια. Ύστερα όμως από τον αποικισμό των Ευρωπαίων και την κατάκτηση των νησιών, οι ιθαγενείς αυτοί απωθήθηκαν στο εσωτερικό, παρουσιάζοντας συνεχή μείωση, η οποία στα γύρω αρχιπελάγη σταμάτησε κατά το 19ο και 20ό αι., αλλά στην Αυστραλία και περισσότερο στην Τασμανία συνεχίστηκε τόσο, που ο ντόπιος πληθυσμός σχεδόν εξαφανίστηκε. Γενικά η ανακάλυψη και ο αποικισμός της Ωκεανίας έγινε πολύ αργότερα από τις άλλες ηπείρους, εξαιτίας της πολύ απομονωμένης και απομακρυσμένης θέσης της. Και ενώ ο ιθαγενής πληθυσμός ολοένα και μειωνόταν, οι Ευρωπαίοι άποικοι πλήθαιναν, ιδίως στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία. Στη αρχή του 20ού αι. η Ωκεανία αριθμούσε περί τους 6.000.000 κάτ. κυρίως αγγλοσαξονικής καταγωγής. Μετά το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο ο πληθυσμός αυτός έφτασε τα 12.720.000. Οι ιθαγενείς της Ωκεανίας ανήκουν στη νεγροαυστραλοειδή φυλή, που διακρίνεται στην αυστραλιανή και τη μελανησιακή ομάδα, με ενδιάμεσους τύπους την πολυνησιακή και τη μικρονησιακή ομάδα. Σήμερα ο πληθυσμός της (25.000.000) διακρίνεται εθνολογικά σε τρεις ομάδες, τους απογόνους των Ευρωπαίων και Αμερικανών, που αποτελούν τα τρία τέταρτα του συνολικού πληθυσμού (αγγλοαυστραλιανή και αγγλονεοζηλανδική ομάδα), τους ιθαγενείς, που αποτελούν το ένα πέμπτο του πληθυσμού και που διακρίνονται από τα γλωσσικά τους ιδιώματα (παπούα, αυστραλιανές γλώσσες), και την εθνολογική ομάδα των Ασιατών αποίκων (Κινέζοι, Ινδοί, Φιλιππινέζοι, Ιάπωνες), που αποτελούν ένα μικρό ποσοστό, κατανεμόμενο κυρίως στα νησιά Πάλμερστον, Χαβάη, Πίτκερν και Νόρφολκ. Στην ακτή η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία έχουν υψηλό βιοτικό επίπεδο και είναι εξευρωπαϊσμένες. Στην υπόλοιπη Ωκεανία οι κάτοικοι (και ιδίως οι ιθαγενείς) ζουν από την αλιεία και την καλλιέργεια του κοκκοφοίνικα. Πολλά τμήματα των νησιών καλύπτονται από παρθένα δάση και παράγουν άφθονα τροπικά προϊόντα: ζαχαροκάλαμο, μπανάνες, καπνό, καφέ, βαμβάκι, κοκκοφοίνικες. Μερικά από τα φυτά και τα ζώα της Ωκεανίας δεν υπάρχουν σ` άλλα μέρη της Γης, όπως είναι η καγκουρό της Αυστραλίας και ο λύκος της Τασμανίας.
|
