Το μοναστήρι του Κούμπαρη

          Το μοναστήρι βρίσκεται σε ένα προβούνι του ανατολικού Ταϋγέτου. Ανήκει στο δημοτικό διαμέρισμα της Παλαιοπαναγιάς. Πιθανολογείται ότι το όνομα Κούμπαρης ανήκει στον ιδρυτή του μοναστηριού ή στο χορηγό της αγιογράφησης. Για να φτάσει κάποιος με αυτοκίνητο στο μοναστήρι του Κούμπαρη από τη Σπάρτη, θα πρέπει να διανύσει μια απόσταση δεκατριών χιλιομέτρων (Σπάρτη – Ανώγεια – Παλαιοπαναγιά – Κούμπαρη). Το μοναστήρι γιορτάζει της Ζωοδόχου Πηγής (Παρασκευή του Πάσχα).

          .Η μονή «ανηγέρθη εκ βάθρων γης» το 1602, όπως αναφέρει η επιγραφή στο υπέρθυρο. Τον ίδιο χρόνο έγινε και η αγιογράφηση του ναού. Δυστυχώς δε γνωρίζουμε πολλά για την ιστορική δράση της μονής. Κατά τη διάρκεια των Ορλωφικών (1769-1780) γνώρισε δύσκολες μέρες από τους Τουρκαλβανούς εισβολείς. Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης κάηκε από τις δυνάμεις του Ιμπραήμ. Στα χρόνια του Όθωνα η μονή διαλύθηκε και υπήχθη στη μονή της Γόλας. Από τότε η μονή είναι κλειστή

          Το καθολικό της μονής είναι ναός μονοκάμαρος. Στο μέσο της δυτικής πλευράς υψώνεται το μονόλοβο κωδωνοστάσιο, το οποίο στηρίζεται σε υπερυψωμένη δράση. Ο ναός είναι κατάγραφος. Οι τοιχογραφίες, όμως, έχουν υποστεί φθορές από την υγρασία και από τους καπνούς των κεριών. Ο αγιογράφος δε μας είναι γνωστός. Στην επιγραφή στο υπέρθυρο γράφει: «το έργον εν γράμμασι ου λέγω» (δεν αναφέρω δια γραπτών λόγων τίνος είναι το έργο), δηλώνοντας σαφώς ότι θέλει να διατηρήσει την ανωνυμία του. Νεότεροι μελετητές υποστηρίζουν ότι το ναό αγιογράφησαν δύο σημαντικοί ζωγράφοι από το Ναύπλιο, τα αδέρφια Δημήτριος και Γεώργιος Μόσχος.

.