ΚΛΙΜΑΚΕΣ

Κλίμακα στη μουσική γενικά ονομάζουμε τη διαδοχή 8 συνεχών φθόγγων που ανεβαίνουν ή κατεβαίνουν.

Ξέρουμε ότι υπάρχουν επτά διαφορετικοί φθόγγοι για το γράψιμο και το διάβασμα της μουσικής που είναι οι εξής:

DO-RE-MI-FA-SOL-LA-SI

Αν αυτούς τους φθόγγους τους τραγουδήσουμε ή τους παίξουμε σε κάποιο όργανο αρχίζοντας από το DO θα δούμε πως κάθε φθόγγος έχει διαφορετικό ήχο. Αρχίζουν από χαμηλό ήχο, και  όσο προχωρούμε ανεβαίνοντας από τον ένα στον άλλο, γίνονται και πιο ψηλοί.

Βλέπουμε λοιπόν ότι σχηματίσαμε μια σειρά από 8 φθόγγους  που μπορούν να ανέβουν ή να κατέβουν.

Η διαδοχή των φθόγγων στο ανέβασμα λέγεται ανιούσα κλίμακα και στο κατέβασμα λέγεται κατιούσα.

Την πρώτη αυτή κλίμακα που σχηματίσαμε την ονομάζουμε κλίμακα του DO γιατί η αρχή της γίνεται από τον φθόγγο DO.

Γενικά, όπως θα δούμε και αργότερα ΚΑΘΕ ΚΛΙΜΑΚΑ παίρνει το όνομα της από την νότα που ξεκινάει, ανεξάρτητα από το είδος της που θα μάθουμε αργότερα.

ΒΑΘΜΙΔΕΣ Της ΚΛΙΜΑΚΑΣ

Μάθαμε ότι η κάθε κλίμακα σχηματίζεται από 8 συνεχόμενους φθόγγους που ανεβάινουν και κατεβαίνουν. Ο κάθε φθόγγος λέγεται ΒΑΘΜΙΔΑ. Άρα σε κάθε κλίμακα έχουμε 8 φθόγγους=8 βαθμίδες.

Οι βαθμίδες μετριούνται πάντα από τους χαμηλότερους φθόγγους προς τους ψηλότερους έτσι ώστε χωρίς να χρειαστεί να αναφέρουμε το όνομα κάποιου φθόγγου να είναι  σε όλους κατανοητό σε ποια νότα αναφερόμαστε κάθε φορά λέγοντας απλά το όνομα της βαθμίδας στην οποία απευθυνόμαστε κάθε φορά.

Οι βαθμίδες σημειώνονται με λατινικούς αριθμούς κάτω από κάθε φθόγγο της κλίμακας όπως βλέπουμε στο παρακάτω παράδειγμα και κάθε μία από αυτές εκτός από την λατινική της αρίθμηση έχει και μία μοναδική ονομασία που πρέπει να γνωρίζουμε γιατί θα μας χρειαστεί στις παρακάτω αναφορές μας.

Οι ονομασίες των 8 διαφορετικών βαθμίδων είναι οι εξής :

I      >>> TONIKH

II     >>> ΕΠΙΤΟΝΙΚΗ (Πάνω από την τονική)

ΙΙΙ    >>> ΜΕΣΗ

IV    >>>ΥΠΟΔΕΣΠΟΖΟΥΣΑ (πριν από τη δεσπόζουσα)

V     >>> ΔΕΣΠΟΖΟΥΣΑ

VI    >>> ΕΠΙΔΕΣΠΟΖΟΥΣΑ (πάνω από τη δεσπόζουσα)

VII   >>> ΠΡΟΣΑΓΩΓΕΑΣ (μας οδηγεί προς την τονική)

VIII  >>> ΤΟΝΙΚΗ ΟΓΔΟΗ (γιατί επαναλαμβάνεται η τονική μία οκτάβα ψηλότερα)

Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν να γνωρίζεται κάθε στιγμή σε ποιόν φθόγγο απευθυνόμαστε κάθε φορά που αναζητούμε την δεσπόζουσα για παράδειγμα, μιας κλίμακας ή ακόμα και την συγχορδία που θα μπορούμε να δημιουργήσουμε από την αντίστοιχη βαθμίδα ως βάση (θεμέλιο).