Έξι χιλιόμετρα δυτικά της Σπάρτης στους πρόποδες του Ταϋγέτου βρίσκεται η ερειπωμένη σήμερα Βυζαντινή πολιτεία του Μυστρά, η άλλοτε πρωτεύουσα του Δεσποτάτου του Μορέως, ο Δεσπότης της οποίας, Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, υπήρξε ο τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου. Η ιστορία της πόλης αρχίζει από τα μέσα του 13ου αιώνα όταν μετά την κατάκτηση της Πελοποννήσου από τους Φράγκους ο Γουλιέλμος Β΄ Βιλλαρδουίνος έχτισε το κάστρο του στην ανατολική πλευρά του Ταϋγέτου, στην κορυφή ενός απότομου κωνοειδούς υψώματος. Σύντομα, μετά την ήττα των Φράγκων στη μάχη της Πελαγονίας το 1259, το κάστρο παραχωρήθηκε στο Βυζαντινό αυτοκράτορα Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγο και στη συνέχεια έγινε έδρα βυζαντινού στρατηγού. Το κάστρο προσείλκυσε τους κατοίκους της Λακεδαίμονος που εγκαταστάθηκαν γύρω του έτσι ώστε να δημιουργηθεί η πόλη του Μυστρά, που οχυρώθηκε, επεκτάθηκε και πέρα από τα τείχη της, ξαναοχυρώθηκε και τελικά έγινε η πρωτεύουσα της Πελοποννήσου.
 
       Ο Μυστράς υπήρξε εστία της πολιτικής και πνευματικής ζωής της αυτοκρατορίας και κέντρο αναγεννήσεως των γραμμάτων και των τεχνών. Η παρακμή του άρχισε μετά την κατάληψή του από τους Τούρκους το 1460μ.Χ. Σημαντική υπήρξε η συμμετοχή του Μυστρά στην επανάσταση του 1821. Με την ίδρυση του ελεύθερου ελληνικού κράτους εγκαταστάθηκαν στο Μυστρά οι αρχές της Λακωνίας, λίγο όμως αργότερα το 1834 θεμελιώθηκε από τον Όθωνα η νέα πόλη της Σπάρτης και οι κάτοικοι του Μυστρά υπήρξαν οι πρώτοι που εγκαταστάθηκαν στο χώρο της. Ο Μυστράς εγκαταλείφθηκε και είναι μέχρι σήμερα «μια νεκρή πολιτεία» με σπουδαιότατα όμως μνημεία.

       Πέρα από το κάστρο του Βιλλαρδουίνου που δεσπόζει στην κορυφή του λόφου, ο επισκέπτης θα θαυμάσει το αναστηλωμένο παλάτι των Παλαιολόγων καθώς και συντηρημένες βυζαντινές εκκλησίες. Ανάμεσα σ' αυτές ξεχωρίζουν ο Άγιος Δημήτριος, η Μητρόπολη στην οποία έγινε η στέψη του τελευταίου αυτοκράτορα, και η Παντάνασσα που φημίζεται για τις αγιογραφίες της και αποτελεί μέχρι σήμερα καθολικό ομώνυμης μονής που λειτουργεί κανονικά. Πρέπει να τονιστεί ότι πέρα από τα τόσα που έχει να δείξει ο Μυστράς στους επισκέπτες του, του παρέχει και την απόλαυση μιας καταπληκτικής θέας του κάμπου της Λακεδαίμονος και του Ταϋγέτου.