|
Χοιροσφαγή Στα ορεινά χωριά
της δυτικής Φθιώτιδας είναι απίθανο να μη συναντήσουμε τουλάχιστον ένα
χοίρο σε κάθε σπίτι. Ήταν πάντα θέμα αρχοντιάς, κοινωνικής και
οικονομικής επιφάνειας. Η προετοιμασία για τη σφαγή τους ξεκινά πολύ
νωρίς αφού οι νοικοκυρές είναι υποχρεωμένες να βρουν πλέον γανωματή για
να γανώσουν (να κασιτερώσουν) τα οικιακά σκεύη που είναι αναγκαία για
την χοιροσφαγή. Τώρα όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Οι παρέες
έγιναν μικρότερες και τα πράγματα έχουν περισσότερο απλοποιηθεί. Η
χοιροσφαγή όμως παραμένει ολόκληρη τελετουργία αφού είναι απαραίτητο να
υπάρχει φωτιά, κάρβουνο και λιβάνι και την ώρα της σφαγής η νοικοκυρά θα
πρέπει να τα ρίξει πάνω στη σφαγή ενώ στο στόμα του χοίρου βάζουν ένα
λεμόνι για να μένει ανοιχτό και να αερίζεται.
Το αρραβώνιασμα της φωτιάς: γίνεται ξημερώματα των Χριστουγέννων την ώρα που ο λαός την αποκαλεί "ανοιχτή ώρα". Η νοικοκυρά βάζει ένα μεγάλο ξύλο στο τζάκι και σύμφωνα με την παράδοση εκείνη την ώρα ό,τι ζητήσεις - βεβαίως θα πρέπει να αφορά τα παιδιά και όχι τους παντρεμένους - μπορεί να γίνει. Αντίθετα το πάντρεμα της φωτιάς γίνεται τα ξημερώματα της πρωτοχρονιάς. Στο τζάκι μπαίνουν δύο μεγάλα ξύλα που φροντίζει ο νοικοκύρης να είναι ισομερή για να καίγονται το ίδιο. Σύμφωνα με την παράδοση εκείνη την ώρα που δεν αλλάζει μόνο ημέρα, αλλά αλλάζει και χρόνος όποια ευχή η όποια κατάρα και αν κάνει ο άνθρωπος αυτή θα πιάσει τόπο λέει ο λαός. Τα συγκεκριμένα έθιμα τα συναντάμε σε πάρα πολλά σημεία της Ρούμελης ιδιαίτερα όμως στη δυτική Φθιώτιδα και στην ορεινή Δωρίδα. Τo βασιλόψωμο Το όνομα του προσδιορίστηκε από την ημερομηνία κατανάλωσης. Τρώγεται
ανήμερα του Αγίου Βασιλείου από όπου πήρε και το όνομα του. Εκτός από
αλεύρι οι νοικοκυρές βάζουν μέσα ρεβύθι αλεσμένο, βασιλικό και νερό και
πάνω του δημιουργούν διάφορα σχήματα και παραστάσεις είτε αυτές αφορούν
την παραγωγή είτε την υγεία είτε την οικογένεια. Μετά το ψήσιμό του
είναι έτοιμο να κοπεί, την ώρα του φαγητού, το μεσημέρι της
Πρωτοχρονιάς. Παράλληλα με το βασιλόψωμο οι νοικοκυρές κάνουν και της
Βασιλοκουλούρες. |