Γενικά

Ο Ειρηνικός ωκεανός αποτελεί μια θαλάσσια έκταση (166.000.000 τ. χλμ, 180 εκατ. τ. χλμ. μαζί με τις εσωτερικές συνεχόμενες θάλασσες) που εκτείνεται από τις αρκτικές έως τις ανταρκτικές περιοχές. Είναι ο μεγαλύτερος σε βάθος και έκταση ωκεανός της υδρογείου και η επιφάνειά του είναι περίπου ίση προς τη μισή συνολική επιφάνεια των θαλασσών και το 35% ολόκληρης της γήινης επιφάνειας. Ονομάζεται επίσης Μεγάλος ωκεανός, Θάλασσα του Νότου και Νότιος ωκεανός, ενώ την ονομασία «Ειρηνικός ωκεανός» οφείλει στον Μαγγελάνο (1520). Το μέγιστο μήκος του προς την κατεύθυνση των μεσημβρινών υπερβαίνει τα 16.000 χλμ. και προς την κατεύθυνση των παραλλήλων, μεταξύ Παναμά και Φιλιππίνων, φτάνει τα 17.000 χλμ. Ο Ειρηνικός ωκεανός, που περιλαμβάνεται μεταξύ της ανατολικής Ασίας, της ανατολικής Αυστραλίας και της δυτικής Αμερικής, συγκοινωνεί βόρεια με τον Αρκτικό ωκεανό μέσω του Βερίγγειου πορθμού, ενώ δυτικά και νοτιοδυτικά επικοινωνεί με τον Ινδικό ωκεανό, με τα νησιά του αρχιπελάγους της Ινδονησίας και της Μαλαισίας. Επίσης, συγκοινωνεί με τον Ατλαντικό ωκεανό μέσω της τεχνητής διώρυγας του Παναμά και των πορθμών Μαγγελάνου και Ντρέικ κα νότια με τον Ανταρκτικό ωκεανό. Τα όριά του με την ξηρά διαρθρώνονται κατά τέτοιο τρόπο στη δυτική πλευρά, ώστε να σχηματίζουν πολυάριθμες δευτερεύουσες εσωτερικές θάλασσες (Βερίγγειος θάλασσα, Κίτρινη θάλασσα, Ανατολική Κινεζική θάλασσα, θάλασσες της Ινδονησίας και των Φιλιππίνων, θάλασσα των Κοραλλιών, θάλασσα της Τασμανίας). Αυτές χωρίζονται από τον ανοιχτό ωκεανό με μία σειρά από νησιωτικές αλυσίδες (Αλεούτες, Προμπίλοφ, Κομαντόρσκι, Κουρίλες, νησιά του ιαπωνικού αρχιπελάγους, Ριουκιού, Ταϊβάν, Φιλιππίνες, νησιά της Ινδονησίας και της Μαλαισίας και άλλα νησιά που αποτελούν τμήμα της Ωκεανίας). Πολλά από τα κεντρικά νησιά του Ειρηνικού ωκεανού είναι ηφαιστιογενή ή κοραλλιογενή, και συχνά αποτελούν κορυφές μακρών υφαλορράχεων (Χαβάη, Γκαλαπάγκος, Νέα Καληδονία, Νήσος του Πάσχα κ.λπ.).

Η μορφολογία του βυθού του Ειρηνικού ωκεανού χαρακτηρίζεται από μεγάλη ποικιλία. Κυρτός κατά το μεγαλύτερο τμήμα του, ο βυθός υψώνεται σε υφαλορράχεις ή ανωφέρειες ή σχηματίζει βαθιές τάφρους με αβύσσους με απόκρημνα τοιχώματα, τα οποία βρίσκονται κοντά στις ράχες ή στις ορεινές αλυσίδες των ανατολικών κρασπέδων. Τα μεγαλύτερα βάθη είναι η τάφρος των Aλεούτων (-7.822 μ.), η τάφρος των Κουριλών (-10.542 μ. στην άβυσσο Τουσκάροβα, -10.916 μ. στην άβυσσο Τριέστε, -11.022 μ. στην άβυσσο Βιτγιάζ), η ιαπωνική τάφρος (-10.230 μ. στην άβυσσο Ραμάπο), η τάφρος των Φιλιππίνων, όπου το 1962, νοτιοανατολικά της Μιντανάο, το βρετανικό πλοίο Κουκ καταμέτρησε βάθος 11.521 μ. (άβυσσος Κουκ). Άλλα κοιλώματα είναι η τάφρος των Νησιών του Σολομώντα (-9.140 μ. στην άβυσσο Πλανέ), η τάφρος των Τόνγκα (-10.633 μ. στην άβυσσο Ορίζων) και η τάφρος των Κερμαντέκ (-10.047 μ.). Άλλες τάφροι, όπως οι Χέκελ, Ρίτσαρντς, Μπαρθόλομιου και Ατακάμα, βρίσκονται μπροστά στις Άνδεις, σε μικρή απόσταση από τις νοτιοαμερικανικές ακτές.

Βάθος