θα μπορούσε να λεχθεί
λοιπόν ότι ο Σοφοκλής, πέρα από ενεργός πολίτης και άγρυπνος
στοχαστής, υπήρξε πρωτίστως ένας γνήσιος άνθρωπος του θεάτρου,
ο οποίος μέσα στην έξαρση της ποιητικής δημιουργίας δεν έπαψε να
αναζητεί πρακτικές λύσεις για να αναπτύξει και να τελειοποιήσει
την τέχνη του· ειδικότερα, σύμφωνα με την αρχαία παράδοση, ο
Αθηναίος τραγωδιογράφος εισήγαγε στο αττικό δράμα ή τουλάχιστον
προώθησε, μεταξύ πολλών άλλων αλλαγών, κυρίως
τρεις σημαντικότατες καινοτομίες:
α) την αύξηση των
υποκριτών από δυο σε τρεις, μειώνοντας έτσι την έκταση των
χορικών και αυξάνοντας τα διαλογικά μέρη, που περιέχουν πολύ πιο
σύνθετες σκηνές και προωθούν την ανέλιξη του μύθου.
β) την αύξηση των μελών
του Χορού από δώδεκα σε δεκαπέντε, για να μπορεί να κάνει
διάφορους χορευτικούς συνδυασμούς και να μετατρέπει το χορό σε
δραματικό πρόσωπο.
γ) κατά το αισχύλειο
πρότυπο την περαιτέρω αποσύνδεση της ιστορικομυθικής ενότητας
των τετραλογιών, δηλαδή τη συμμετοχή κάθε φορά των ποιητών στους
θεατρικούς αγώνες με τέσσερα αυτόνομα δράματα. Kατά το λεξικό
της Σούδας δηλαδή, «αυτός πρώτος ήρξε του δράμα προς δράμα
αγωνίζεσθαι και μη τετραλογίαν».
Xρησιμοποίησε ακόμη τη
σκηνογραφία και πρώτος αυτός από τους Aθηναίους ποιητές
«ανέμειξε» τη φρυγική μελωδία με τον διθυραμβικό τόνο.
Eνδεχομένως ο Σοφοκλής τελειοποίησε με την εισαγωγή της
«σκηνογραφίας» παλαιότερη τεχνική του
Aγάθαρχου για τον οποίο ο
Bιτρούβιος παραθέτει: «Primum Athenis Aeschylo docente
tragoediam scaenam fecit et de ea commentrarium reliquit».
Στην κατηγορία αυτών
των καινοτομιών ανήκουν μεταξύ άλλων η εισαγωγή της «καμπύλης
βακτηρίας» των γερόντων, των «λευκών
κρηπίδων», που φορούσαν
τόσο οι υποκριτές όσο και οι χορευτές, και η χρησιμοποίηση στα
ίδια άσματα και της φρύγιας μελοποιΐας (φρύγιος τρόπος).
Κατά την άποψη έγκριτων
σύγχρονων μελετητών, οι προαναφερθέντες νεοτερισμοί παρέχουν
μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων στον ποιητή για να ιεραρχήσει τους
διηγηματικούς τρόπους του, προκρίνοντας κατά περίπτωση το
λειτουργικότερο και δραστικότερο.