Ιδιαίτερος είναι ο χειρισμός των θεματικών μοτίβων από τον ποιητή. Υπάρχουν θεματικά μοτίβα που επανέρχονται στις τραγωδίες του (δίκη, γνώση που αποκτά κανείς αργά, η τραγική επιλογή του ήρωα), και άλλα ειδικότερα (του νόστου, του θρήνου, της ικεσίας) που προσιδιάζουν σε ορισμένες μόνο τραγωδίες. Άντλησε τα θέματά του αποκλειστικά από τους ηρωικούς μύθους του παρελθόντος. Πηγές του μυθολογικού υλικού είναι η επική παράδοση, η λυρική ποίηση αλλά και οι τοπικοί μύθοι. Για παράδειγμα ο Αίας στηρίζεται στο μυθολογικό υλικό των ομηρικών επών, στη λοιπή επική παράδοση (Αιθιοπίς, Μικρά Ιλιάς, Ιλίου πέρσις) και στον Πίνδαρο, ενώ η διαμάχη για την ταφή είναι επινόηση του   Σοφοκλή.

.

Το θεϊκό στοιχείο υπάρχει πάντα στο προσκήνιο ή στο βάθος της «σκηνής». Αντιμάχεται το ανθρώπινο «ήθος» του τραγικού ήρωα που όσο πιο απορροφημένος στον κόσμο του και στην ψευδαίσθηση των επιλογών του είναι, τόσο πιο βίαια ανατρέπεται στη συνέχεια και συνειδητοποιεί το πεπερασμένο της ανθρώπινης φύσης του. Οι θεοί στα έργα του Σοφοκλή είναι περισσότερο αντικείμενα λατρείας και λιγότερο φόβου. Επίσης είναι λιγότερο κοντινοί απ’ ό,τι στον Αισχύλο. Στα σωζόμενα έργα δεν υπάρχει ούτε μία θεϊκή παρουσία επί σκηνής (με εξαίρεση την αρχή του Αίαντα, όπου εμφανίζεται η Αθηνά), ενώ επίσης λείπει η συναισθηματική και ψυχολογική επίδρασή τους πάνω στους ανθρώπους. Οι θεοί βρίσκονται έξω από το χρόνο και τον κόσμο.

Τα πρόσωπα των έργων του, επειδή απεικονίζουν τις διαθέσεις και τα πάθη της ανθρώπινης ψυχής, απέκτησαν παγκόσμιο και αιώνιο κύρος. Οι χαρακτήρες του, μεγαλοπρεπείς και έξοχοι ή βίαιοι και σκληροί, είναι τόσο πραγματικοί, ώστε ο άνθρωπος να αναγνωρίζει σ' αυτούς τις δικές του αρετές και τα δικά του πάθη. Οι ήρωές του, και όταν ακόμα σφάλλουν, έχουν κάτι το ευγενικό και υψηλό. Ποτέ δεν παρουσιάζονται με αισθήματα ταπεινά, όπως είναι η φιλαργυρία, η φιλαυτία, η μνησικακία. Αντίθετα διακρίνονται για την αίσθηση του χρέους (Αντιγόνη, Ηλέκτρα) και της τιμής (Αίας), την αλύγιστη αποφασιστικότητα, την αρρενωπή τρυφερότητα. Γιατί ο Σοφοκλής δεν είναι ένας απλός ποιητής, είναι ένας μεγάλος ιδεολόγος.

Ο Χορός στον Σοφοκλή είναι πρόσωπο του δράματος, ένας από τους «υποκριτές» (κατά τον Αριστοτέλη). Ο Χορός δεν λέει απλώς γνωμικά, αλλά, ανάλογα με την κοινωνική του θέση, παρεμβαίνει με συνετές νουθεσίες και συμβιβάζει τα πράγματα όταν οξύνονται. Η στάση του φωτίζει τις ενέργειες και τις συνέπειες των πράξεων του τραγικού ήρωα και υπηρετεί τις ανάγκες του μύθου. Συχνά στα λόγια του εμφανίζεται και το τελετουργικό στοιχείο (ικεσία, θρήνος, θυσία και ιδιαιτέρως κλητικοί ύμνοι προς τους θεούς που είτε ικετεύουν είτε εξυμνούν τον Έρωτα, π.χ. στην Αντιγόνη και τις Τραχίνιες).

Ο συγγραφέας του Βίου του Σοφοκλή λέει για το σοφόκλειο ύφος ότι διαθέτει ακρίβεια, γλυκύτητα, τόλμη και ποικιλία. Προσθέτει επίσης ότι ο Σοφοκλής μπορεί  να παρουσιάζει με μία λέξη ή μισό στίχο ολόκληρο τον χαρακτήρα ενός ανθρώπου (ηθοποιείν). Ενίοτε σε μια και μόνο διατύπωση συμπυκνώνεται ο μύθος της τραγωδίας (π.χ. Οιδ. Τύρ. 397, ο Οιδίπους λέει: «εγώ ο Οιδίπους που δεν γνωρίζω τίποτε» και αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα, αν γνώριζε θα απέφευγε όσα του επεφύλαξε η μοίρα του και για τα οποία δεν ευθύνεται).

Το ίδιο συμβαίνει και με τις γνωμικές ρήσεις στον Σοφοκλή. Δεν εκφράζουν απλώς μια γενική αλήθεια, την προβάλλουν ως την απόλυτη ανάγκη στην οποία υποτάσσονται οι ήρωες.  Το ύφος του τουλάχιστον στα έργα της μέσης και τελευταίας του περιόδου, φανερώνει επίδραση από τους σοφιστές (αγώνες λόγων, αλλά κυρίως οι πολλές αναφορές στην έννοια του κέρδους ή στα αντιθετικά ζεύγη νόμος-φύση, λόγος-έργο, που ήταν βασικές φιλοσοφικές και πολιτικές έννοιες της εποχής). Σημασία στο σοφόκλειο έργο πάντως έχει και η σιωπή των ηρώων, που μπορεί να συνιστά από μόνη της και αυτή δράση. Όσον αφορά στη γλώσσα του ο Αριστοφάνης έλεγε κατά τον Δίωνα τον Χρυσόστομο, ότι ο Σοφοκλής είχε το στόμα αλειμμένο με μέλι.