Οι υπολογιστές, τα
περιφερειακά τους (οθόνες, εκτυπωτές κ.λπ.) και γενικότερα τα ηλεκτρονικά είδη
περιέχουν εκατοντάδες υλικά και ουσίες που μπορούν, υπό ορισμένες συνθήκες, να
καταστούν ιδιαίτερα επικίνδυνες και επιβλαβείς τόσο για το περιβάλλον όσο και
για τον άνθρωπο. Τέτοια υλικά είναι διάφορα βαρέα μέταλλα, όπως ο μόλυβδος, το
κάδμιο, ο υδράργυρος, το χρώμιο, το βάριο, το αντιμόνιο, ορισμένα είδη μη
βιοδιασπώμενων πλαστικών και πολλά άλλα. Οι παραπάνω ουσίες υπάρχουν σε
υπολογίσιμες ποσότητες στις μπαταρίες των υπολογιστών, στους καθοδικούς σωλήνες
των οθονών, στα ηλεκτρονικά κυκλώματα, στους πυκνωτές, στα δοχεία μελάνης (cartridges)
και στα toners των εκτυπωτών, στα διάφορα πλαστικά μέρη των συσκευών και αλλού.
Κάτω από ειδικές καταστάσεις, όπως είναι λ.χ. η καύση του πλαστικού του
υπολογιστή ή η μη υγειονομική ταφή ενός εξαρτήματος, κάποιες από τις ουσίες
αυτές μπορεί να απελευθερωθούν στη φύση και να μολύνουν τον αέρα, το έδαφος και
τους υδάτινους πόρους.
Ενδεικτικά, μία οθόνη υπολογιστή περιέχει από ένα έως και τρία κιλά μόλυβδου,
ποσότητα που αρκεί για να μολύνει μια μικρή λίμνη. Τα ίδια ισχύουν και για άλλα
βαρέα μέταλλα, τα οποία λόγω τοξικότητας εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους όχι μόνο
για το περιβάλλον αλλά και για την υγεία.
Ξεκάθαρα λοιπόν, οι υπολογιστές που πετιούνται "ελαφρά τη καρδία" στον κάδο των
σκουπιδιών και από εκεί σε κάποια χωματερή, συνιστούν μια ωρολογιακή βόμβα για
το περιβάλλον, μια νάρκη για το οικοσύστημα, το μέγεθος της οποίας μάλιστα
συνεχώς διογκώνεται. Είναι χαρακτηριστικό ότι την τελευταία πενταετία η
παγκόσμια παραγωγή υπολογιστών και συναφών συσκευών αυξήθηκε κατακόρυφα, ο δε
κύκλος ζωής ενός μηχανήματος μειώθηκε σημαντικά, κυμαινόμενος κατά μέσο όρο στα
2-3 χρόνια (έναντι 5-7 στις αρχές της περασμένης δεκαετίας). Αυτό πρακτικά
σημαίνει, ότι έπειτα από μια τριετία περίπου, ο υπάρχων υπολογιστής καθίσταται
"παλιός", "άχρηστος", και
αντικαθίσταται από κάποιο καινούριο
μοντέλο.
Οι εξελίξεις αυτές (συντόμευση κύκλου ζωής συσκευών, δραματική αύξηση των
ηλεκτρονικών απορριμμάτων) "συνέλαβαν" απροετοίμαστη την παγκόσμια κοινότητα,
που μόλις την τελευταία τριετία άρχισε οργανωμένες προσπάθειες για να
αντιμετωπίσει το πρόβλημα. Δεδομένου λοιπόν ότι η διαχείρισή τους βρίσκεται
διεθνώς (και στην Ελλάδα) σε πρώιμο στάδιο, καθίσταται αναγκαία (και) η ατομική
ενεργοποίηση του καθενός, προκειμένου τα τοξικά υλικά να μην καταλήξουν στο
περιβάλλον και στη συνέχεια στον οργανισμό μας.
Τι μπορεί να γίνει λοιπόν με τους υπολογιστές και τα περιφερειακά που έχουν
ολοκληρώσει τον κύκλο της ωφέλιμης ζωής τους; Οι προτεινόμενες λύσεις είναι οι
δύο: 1) Επισκευή, αναβάθμιση και επαναχρησιμοποίηση του προβληματικού (ή παλιού)
εξοπλισμού, και 2) Ανακύκλωση και βιώσιμη διαχείριση των ηλεκτρονικών
απορριμμάτων.
http://www.go-online.gr/ebusiness/specials/article.html?article_id=794