Το άρθρο 24 είναι ανάμεσα στα άρθρα που έχουν προταθεί για αναθεώρηση από τη Βουλή που εξελέγη στις 16 Σεπτεμβρίου 2007 (δείτε σχετικά εδώ).

Ο νόμος 1650/1986 είναι ο βασικός νόμος για το περιβάλλον στην χώρα μας. Ορίζει την προστασία του περιβάλλοντος ως απαραίτητη προϋπόθεση «ώστε ο άνθρωπος, ως άτομο και ως μέλος του κοινωνικού συνόλου, να ζει σε ένα υψηλής ποιότητας περιβάλλον μέσα στο οποίο προστατεύεται η υγεία του και ευνοείται η ανάπτυξη της προσωπικότητάς του» - αλλά και ως «θεμελιώδες και αναπόσπαστο μέρος της πολιτιστικής και αναπτυξιακής διαδικασίας και πολιτικής». Εκτός από τον ν. 1650/1986, η εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία απαρτίζεται από πολλούς νόμους, υπουργικές αποφάσεις και προεδρικά διατάγματα.

Κοινοτική περιβαλλοντική νομοθεσία

Η προστασία του περιβάλλοντος και η ενσωμάτωσή του στις επί μέρους πολιτικές αποτελεί βασική υποχρέωση των κρατών μελών της ΕΕ βάσει του άρθρου 2 της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Στο άρθρο αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι «η Κοινότητα έχει ως αποστολή να προάγει την αρμονική, ισόρροπη, και αειφόρο ανάπτυξη, (…) υψηλό επίπεδο προστασία και βελτίωσης της ποιότητας του περιβάλλοντος…». Επίσης, στο άρθρο 6 της Συνθήκης καθορίζεται ότι «οι απαιτήσεις της περιβαλλοντικής προστασίας πρέπει να ενταχθούν στον καθορισμό και την εφαρμογή των κοινοτικών πολιτικών και δράσεων (…) ιδίως προκειμένου να προωθηθεί η αειφόρος ανάπτυξη».

Παράλληλα, η κοινοτική νομοθεσία αποτελείται από οδηγίες και κανονισμούς που διέπουν κρίσιμα ζητήματα όπως το φυσικό περιβάλλον, οι υδάτινοι πόροι, η ατμοσφαιρική ρύπανση, η κλιματική αλλαγή, ο θόρυβος, τα απόβλητα, τα χημικά, οι μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων, το δικαίωμα πρόσβασης στην περιβαλλοντική πληροφόρηση και η βιομηχανική ρύπανση. H δικαιοδοσία της ΕΕ για τη δημιουργία περιβαλλοντικής νομοθεσίας προκύπτει από τα άρθρα 174-176 της Συνθήκης για την ΕΕ.

Η ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία αποτελεί ένα από τα πλέον δυναμικά και σύγχρονα συστήματα για την προστασία του περιβάλλοντος σε παγκόσμιο επίπεδο. Η Ελλάδα έχει υποχρέωση όχι μόνο να ενσωματώνει στο εθνικό της δίκαιο και να εφαρμόζει τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες, αλλά και να συμμετέχει ενεργά σε όλες τις διαδικασίες για την περαιτέρω νομική και θεσμική ενίσχυση της προστασίας του περιβάλλοντος.

Διεθνές περιβαλλοντικό δίκαιο

Το Συνέδριο του ΟΗΕ για το Ανθρώπινο Περιβάλλον στη Στοκχόλμη το 1972, το Συνέδριο του ΟΗΕ για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη στο Ρίο ντε Τζανέιρο το 1992, και η Παγκόσμια Συνδιάσκεψη για την Αειφόρο Ανάπτυξη στο Γιοχάνεσμπουργκ το 2002 αποτελούν ορόσημα της ανάπτυξης και ωρίμανσης του διεθνούς περιβαλλοντικού δικαίου. Μέσα από αυτές τις διασκέψεις τέθηκαν οι βάσεις και αρχές του περιβαλλοντικού δικαίου, οδηγώντας στην σύναψη πολλών περιβαλλοντικών συμβάσεων οι οποίες φέρουν δεσμευτικές διατάξεις, αλλά και διεθνών οργανισμών για να συντονίζουν τις αυξανόμενες ανάγκες που χαρακτηρίζουν την περιβαλλοντική προστασία.

Η σύμβαση για τη διεθνή εμπορία απειλούμενων ειδών πανίδας και χλωρίδας (CITES, 1973) και την ίδρυση του Περιβαλλοντικού προγράμματος του ΟΗΕ (UNEP), η Σύμβαση-Πλαίσιο του ΟΗΕ για τις Κλιματικές Αλλαγές, καθώς και η Σύμβαση για την Βιοποικιλότητα και η Επιτροπή Αειφόρου Ανάπτυξης του ΟΗΕ (CSD) που συμφωνήθηκαν στη Διάσκεψη του Ρίο το 1992 είναι τα πιο χαρακτηριστικά προϊόντα των διεργασιών για την επίτευξη διεθνούς περιβαλλοντικής νομοθεσίας.

Παρά την ύπαρξη μηχανισμών παρακολούθησης της συμμόρφωσης των κρατών μερών, οι πιέσεις που μπορούν να ασκήσουν είναι περιορισμένες, καθώς οι διεθνείς σχέσεις συνεχίζουν να βασίζονται στην έννοια της εθνικής κυριαρχίας. Όμως τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο ΕΕ υπάρχει μία γενική τοποθέτηση υπέρ της συμμόρφωσης με τις διεθνείς απαιτήσεις.

Τι κάνει το WWF Ελλάς

Ήδη, λοιπόν, υφίσταται το νομικό και θεσμικό πλαίσιο για την προστασία του περιβάλλοντος στην Ελλάδα, την EE και την παγκόσμια κοινότητα. Όμως, αυτό δεν αρκεί, ιδιαίτερα όταν δεν εφαρμόζεται ή καταστρατηγείται είτε από τους αρμόδιους φορείς είτε από πολίτες.

Για τον λόγο αυτόν, το WWF Ελλάς έχει ξεκινήσει μια σειρά από δράσεις, προκειμένου να εντοπιστούν αφενός τα κενά της περιβαλλοντικής νομοθεσίας στην Ελλάδα, και αφετέρου να καθιερωθεί αυστηρότερο πλαίσιο που θα περιορίσει τις παραβάσεις.

Ειδικότερα, το WWF Ελλάς:

• Δημοσιεύει κάθε χρόνο έκθεση αποτίμησης του καθεστώτος εφαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας με τίτλο: "Δεσμεύσεις χωρίς εφαρμογή: η περιβαλλοντική νομοθεσία στην Ελλάδα"
• Τοποθετείται, σε συνεργασία με άλλους φορείς, κατά της επί τα χείρω αναθεώρησης του Άρθρου 24 του Συντάγματος.
• Έχει συστήσει Παρατηρητήριο Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας με σκοπό να παρακολουθεί και να ενημερώνει για (i) την ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία σημαντικών Κοινοτικών Οδηγιών, (ii) τις «ανοιχτές υποθέσεις» για τις οποίες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει κινήσει προδικαστικη διαδικασία, (iii) τις εκκρεμείς υποθέσεις και τις καταδίκες της χώρας στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.
• Συνεργάζεται με το Γραφείο Ευρωπαϊκής Πολιτικής του WWF που εδρεύει στις Βρυξέλλες για τις εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
• Εξετάζει καταγγελίες πολιτών για περιβαλλοντική υποβάθμιση, με τη βοήθεια της - εθελοντικής - Νομικής Ομάδας Υποστήριξης Πολιτών.

από www.wwf.gr