Η ελιά ή ελαιόδεντρο ή λιόδεντρο (επιστ. Ελαία, Olea) είναι δέντρο αειθαλές, το οποίο ανήκει στο καρποφόρο γένος της οικογένειας των ελαιοειδών, της τάξης των στρεψανθών.

Ευδοκιμεί σε χώρες, όπου η θερμοκρασία δεν κατέρχεται πολύ και για μεγάλα χρονικά διαστήματα κάτω από το μηδέν. Γι' αυτό, συναντάται ιδιαίτερα στο γλυκό κλίμα της πατρίδας μας καθώς και σε άλλες χώρες που γειτονεύουν με τη Μεσόγειο θάλασσα.  Κατάλληλες περιοχές για την καλλιέργειά της είναι οι παραθαλάσσιες ζεστές περιοχές και τα νησιά.  Τα δένδρα φυτεύονται σε ευθείες σειρές ή σε ρομβοειδείς διατάξεις. Ανάλογα με την ποικιλία και την ποιότητα του εδάφους η απόσταση μεταξύ των σειρών κυμαίνεται από 7 έως 20 μέτρα.

Κύριο χαρακτηριστικό του γένους olea είναι η μακροζωία και η διατήρηση της παραγωγικότητας. Υπάρχουν δένδρα στην περιοχή της Μεσογείου πολλών εκατοντάδων ετών, τα οποία παράγουν ακόμη καρπό. Πολλά μάλιστα ξεπερνούν την χιλιετία. Στην Αθήνα για παράδειγμα υπάρχει ελιά ηλικίας 2.500 χρόνων που λέγεται «ελιά του Πλάτωνα».