Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821
Οι Έλληνες ξεσηκώνονται εναντίον των Τούρκων και μέχρι το Μάρτιο
του 1822 επαναστατικές εξεγέρσεις έχουν ξεσπάσει από την Κρήτη έως
τη Μακεδονία. Την εποχή αυτή ο πληθυσμός της Πελοποννήσου, της
Στερεάς Ελλάδας και της Εύβοιας αποτελείτο από 705.850 Έλληνες και
63.600 Τούρκους. Στην Πελοπόννησο οι Έλληνες κυριεύουν τα φρούρια ή
υποχρεώνουν τους Τούρκους να κλειστούν μέσα σε αυτά. Ο επίσκοπος
Μεθώνης, Γρηγόριος Παπαθεοδώρου, στις 29 Μαρτίου 1821, μαζί με
οπλαρχηγούς της περιοχής, ανάγκασε τους Τούρκους να περιοριστούν στο
φρούριο της Μεθώνης και κατευθύνθηκε στην Πύλο, για να συμμετάσχει
στον ξεσηκωμό που είχαν οργανώσει οι πύλιοι Φιλικοί, οι αδελφοί
Οικονομίδη. Οι Έλληνες θα πολιορκήσουν το Νιόκαστρο τον Απρίλιο του
1821 και θα το καταλάβουν ύστερα από πολύμηνη πολιορκία στις 7
Αυγούστου. Το Παλιόκαστρο πέφτει στα χέρια των επαναστατών αμέσως
μετά, αλλά τα φρούρια της Μεθώνης και της Κορώνης ποτέ, μέχρι το
τέλος της Επανάστασης, δεν κατορθώνουν οι Έλληνες να τα καταλάβουν.
Οι Έλληνες θα κρατήσουν το Νιόκαστρο, το Παλιόκαστρο και τη γύρω
περιοχή μέχρι το 1825.
Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΣΦΑΚΤΗΡΙΑΣ
Ο Μακρυγιάννης, ένας από τους σημαντικότερους αρχηγούς της
Επανάστασης, με δύναμη Ρουμελιωτών κατέβηκε από τους Γαργαλιάνους
στο εγκαταλελειμμένο και αφρούρητο Παλιόκαστρο όπου, πριν μεταβεί
στο Νιόκαστρο, οργάνωσε την αντίσταση κατά των Αιγυπτίων του
Ιμπραήμ. [Ιωάννης Μακρυγιάννης 1797-1864] Στη Σφακτηρία
αποβιβάστηκαν τουρκοαιγυπτιακά πληρώματα, που κατάφεραν, ύστερα από
σκληρό αγώνα, να νικήσουν τους Έλληνες που την υπεράσπιζαν.
Συντελέστηκε τότε μια από τις μεγαλύτερες σφαγές της Επανάστασης.
Σκοτώθηκαν 350 Έλληνες. Τα οκτώ ελληνικά πλοία που είχε αφήσει στο Ναβαρίνο ο
υδραίος ναύαρχος Μιαούλης, για να ανεφοδιάσουν τους πολιορκημένους
του Νιόκαστρου, κατάφεραν να διασπάσουν τον κλοιό των αιγυπτιακών
πλοίων και να σωθούν. Στην έξοδο από τον κόλπο, ο «Άρης», το πλοίο
του υδραίου ναυτικού Τσαμαδού, που είχε λάβει μέρος στις
περισσότερες ναυμαχίες της Επανάστασης, ύστερα από τιτάνιο αγώνα
κατόρθωσε, μόνο του, να σωθεί, με πλοίαρχο όχι τον ίδιο τον Τσαμαδό,
ο οποίος σκοτώθηκε πολεμώντας στη Σφακτηρία, αλλά τον Νικόλαο Βότση,
κυβερνήτη ενός άλλου πλοίου, το οποίο με άλλο καπετάνιο, λίγο πριν,
είχε προλάβει να βγει από τον κόλπο.
