Μαρκήσιος ντε Σαντ
Πίνακας περιεχομένων:
Δίωξη_από_την_Τρομοκρατία_και_σύντομη_περίοδος_ελευθερίας
Ο Ντονασιέν Αλφόνς Φρανσουά Κόμης ντε Σαντ (γαλλ. Donatien Alphonse François Comte de Sade) (Παρίσι, 2 Ιουνίου 1740 - Charenton, Saint-Maurice 2 Δεκεμβρίου 1814) ευρύτερα γνωστός ως Μαρκήσιος ντε Σαντ ήταν Γάλλος συγγραφέας και φιλόσοφος με ηδονιστικές κυρίως και αθεϊστικές θεωρήσεις. Ο Μαρκήσιος ντε Σαντ, ο Θείος Μαρκήσιος για τους θαυμαστές του και ονοματοδότης του όρου σαδισμός, πέθανε ενώ κοιμόταν, στο άσυλο φρενοβλαβών Charenton στις 2 Δεκεμβρίου 1814, σε ηλικία 74 ετών, εγκαταλείποντας ένα έργο, που θα επηρέαζε και θα μελετούνταν βαθιά από λογοτέχνες, ερευνητές και ψυχαναλυτές τους επόμενους δύο αιώνες.
Η φιλοσοφία του πρεσβεύει μία ακραία μορφή ελευθερίας, η οποία συνδέεται άμεσα με την ηθική ελευθεριότητα, και σκοπεί στην απεξάρτηση του ατόμου από κάθε κατεστημένη νομική, ηθική ή θρησκευτική αρχή με τελικό στόχο την επίτευξη της απόλυτης ατομικής ικανοποίησης, που θεωρεί ως την ανώτατη αξία.
Τα έργα του περιέχουν ακραίες μορφές ερωτικών πρακτικών και συχνά οι περιγραφές του κινούνται στα όρια της πορνογραφίας. Εξ αιτίας της προκλητικής γραφής του και των ιδεών του πέρασε εικοσι εννέα χρόνια έγκλειστος σε άσυλα και σωφρονιστικά ιδρύματα.
Το 1763, ταυτόχρονα με το τέλος του πολέμου εγκαταστάθηκε στο οικογενειακό κάστρο Château de Lacoste. Εκεί γνώρισε και ερωτεύτηκε τη δεσποινίδα Laure de Lauris, δέσποινα της Vacqueyras, αλλά μετά από άρνηση της παντρεύτηκε τη Renée-Pélagie de Montreuil, κόρη ενός πλούσιου κατώτερου δικαστικού με ισχυρές προσβάσεις στη βασιλική αυλή.
Την Κυριακή του Πάσχα του 1768 συνέβη το πρώτο μεγάλο σεξουαλικό σκάνδαλο του ντε Σαντ με μία πόρνη ονόματι Rose Keller. Η Keller διαφεύγοντας από το διαμέρισμά του τον κατήγγειλε στις αρχές, και παρά την απόσυρση των καταγγελιών της έπειτα από μια γενναιόδωρη προσφορά χρημάτων, λόγω της έκτασης του σκανδάλου, ο βασιλιάς αναγκάστηκε να φυλακίσει το Μαρκήσιο με ένα lettre de cachet αποσιοπώντας έτσι τη συνηθισμένη διαδικασία δίωξης. Έγκλειστος παρέμεινε έως τις 16 Νοεμβρίου οπότε και εγκαταστάθηκε στο κάστρο της Lacoste. Το 1771 τον ακολούθησε εκεί και η οικογένειά του μαζί με την αδερφή της γυναίκας του Anne-Prospère, που σύντομα έγινε ερωμένη του.
Στις 22 Οκτωβρίου 1790 ανέβηκε με επιτυχία στο Παρίσι το θεατρικό έργο του, "Oxtiern" προκαλώντας, όμως, μεγάλες αντιδράσεις. Προηγουμένως ο Σαντ είχε κυκλοφορήσει ένα πολιτικό μανιφέστο και την επόμενη χρονιά δημοσιεύτηκε μία ανώνυμη έκδοση της "Ζυστίν". Όπως και άλλοι Γάλλοι αριστοκράτες προσαρμόστηκε στη μετεπαναστατική κοινωνία και πολιτικοποιήθηκε εκλεγόμενος γραμματέας και αργότερα πρόεδρος της περιφέρειας Piques των Παρισίων (Section des Piques) και Ειρηνοδίκης.
Δίωξη από την Τρομοκρατία και σύντομη περίοδος ελευθερίας
Εντούτοις, με την επανάσταση δημιουργήθηκαν καταστάσεις που ο Μαρκήσιος δεν μπορούσε να συμμεριστεί. Προσποιήθηκε τον υποστηρικτή της εγκαθίδρυσης του ολοκληρωτικού σοσιαλισμού και της πλήρους κατάργησης της κυριότητας, όμως Στις 8 Δεκεμβρίου 1793 εκδόθηκε ένταλμα σύλληψης για μία επιστολή που είχε γράψει προ διετίας στον Δούκα Ντε Μπρισάκ, διοικητή της φρουράς του Λουδοβίκου ΙΣΤ' και φυλακίστηκε στη Madelonnettes. Μεταφέρθηκε στη Φυλακή Καρμηλιτισσών και από εκεί στο Sainte-Lazare. Καταδικάστηκε για σε θάνατο αλλά λόγω της γραφειοκρατίας διέφυγε τον αποκεφαλισμό στη γκιλοτίνα. Το 1795 δημοσίευσε το έργο του "Φιλοσοφία στο Μπουντουάρ", και κυκλοφόρησαν τα μυθιστορήματα "Η Νέα Ζυστίν", "Αλίν και Βαλκούρ", "Ιστορία της Ζυλιέτ".
Στα 1799 αναγκάστηκε να εργαστεί σε ένα θέατρο των Βερσαλλιών κερδίζοντας ελάχιστα χρήματα και συντηρώντας παράλληλα το γιο της Madame Quesnet, Κάρολο. Την ίδια χρονιά ανέβηκε, για δεύτερη φορά, στη Société Dramatique των Βερσαλλιών το θεατρικό του, "Oxtiern". Ο ντε Σαντ αντιμετώπιζε έντονα οικονομικά προβλήματα και για ένα διάστημα βρέθηκε να στεγάζεται σε πτωχοκομείο.
Η θεατρική παρουσία του ντε Σαντ ξεκίνησε από το 1765 περίπου, οπότε έγραψε και έλαβε μέρος σε διάφορες ερασιτεχνικές θεατρικές παραστάσεις, η βασική, όμως λογοτεχνική του δημιουργία άρχισε μετά τη φυλάκισή του στη Vincennes το 1778.
Στις "120 Ημέρες στα Σόδομα", έργο, που άρχισε να γράφει στη Βαστίλη τη δεκαετία του 1780 και ουδέποτε ολοκλήρωσε, προσπαθεί να εκθέσει με λογοτεχνική μορφή έναν κατάλογο όλων των πιθανών μορφών ελευθεριάζουσας σεξουαλικής συμπεριφοράς. Η "Ζυστίν", η ιστορία μιας ενάρετης νέας γυναίκας που υποβάλλεται σε φρικιαστικά σεξουαλικά βασανιστήρια και σκοτώνεται τελικά από χτύπημα κεραυνού, ολοκληρώθηκε επίσης στη Βαστίλη ενώ μία πιο εκτεταμένη έκδοση δημοσιεύθηκε το 1797 ως "Νέα Ζυστίν».
Στη "Φιλοσοφία στο Μπουντουάρ" παρουσιάζει τη μύηση μιας νέας γυναίκας στη φιλοσοφία και την πρακτική της ακολασίας. Η σωζόμενη εργογραφία του ντε Σαντ περιλαμβάνει ακόμη διάφορα συμβατικότερα θεατρικά έργα και σύντομα αφηγήματα, δύο ιστορικά μυθιστορήματα, και ένα επιστολικό μυθιστόρημα, το "Aline et Valcour". Επίσης έχει διασωθεί μεγάλο τμήμα της ογκώδους αλληλογραφίας του.
Dialogue entre un prêtre et un moribund
Voyage d'Italie ou Dissertations critiques, historiques et philosophiques sur les villes de Florence, Rome, Naples, Lorette et les routes adjacentes à ces quatre villes
Justine ou les malheurs de la vertu
La nouvelle Justine ou Les malheurs de la vertu
Ernestine Nouvelle suedoise
Les 120 journées de Sodome ou l'École du libertinage
Histoire de Juliette ou les Prospérités du vice
La marquise de Gange
Aline et Valcour ou Le roman philosophique
Dorci ou la Bizarrerie du Sort
Le Serpent
La saillie gasconne
Attrapez-moi toujours de meme
pretre
La Chatelaine de Longeville, ou la Femme vengee
Les Filous
Έργα του σε ελληνική μετάφραση
Ο δήμιος και το θύμα του
120 Ημέρες στα Σόδομα
Φιλοσοφία στο Μπουντουάρ
Ο Απατημένος Πρόεδρος
Γεννηθήτω το θέλημά σας
Ο σύζυγος ιερέας, προβηγκιανό διήγημα
Ο κερατάς του ίδιου του εαυτού του
Ζυστίν ή τα βάσανα της αρετής
Oι Aτυχίες της Aρετής
Ταινίες
Marquis de Sade's Justine 1968
Eugenie. The Story of Her Journey into Perversion 1969
De Sade 1970
Salò o le 120 giornate di Sodoma 1975
Cruel Passion 1977
Waxwork 1988
Marquis 1989
Night Terrors 1994
Marquis de Sade Dark Prince 1996
Sade 1999
Quills
